بازگشت سید روح‌الله خمینی به ایران واقعه‌ای در جریان انقلاب 1357 ایران است که طی آن در 12 بهمن سال 1357 سید روح‌الله خمینی پس از 15 سال تبعید به ایران بازگشت و در تهران مورد استقبال قریب به سه میلیون ایرانی قرار گرفت. این روز در تقویم رسمی ایران با عنوان آغازین روز دهه فجر، مشخص شده‌است.^[1][2]

مسافران پرواز

روح‌الله خمینی در حال پیاده‌شدن از هواپیما.

پرواز بازگشت سید روح‌الله خمینی از فرانسه به تهران با همراهی تعداد زیادی انجام شد که شامل سیاست‌مداران انقلابی، ماموران آمریکایی، چریک‌های آموزش دیده، خانواده خمینی و خبرنگارها بودند. برخی از این افراد در زیر فهرست نوشته شده‌اند.

• ابوالحسن بنی‌صدر
• صادق قطب‌زاده
• ابراهیم یزدی
• حسن ابراهیم حبیبی
• احمد غضنفرپور
• تقی ابتکار
• محسن سازگارا
• محمد منتظری، فرزند حسین‌علی منتظری

دکتر مرتضی مطهری

شرح واقعه

برنامه نخستین این بود که سید روح‌الله خمینی در 5 بهمن 1357 وارد ایران شود ولی دولت شاپور بختیار فرودگاه‌ها را بسته اعلام کرد. بسته شدن فرودگاه‌ها به پردامنه شدن اعتراضات و اعتصابات انجامید. سید روح‌الله خمینی در پاریس اعلام کرد که به محض باز شدن فرودگاه‌ها به کشور بازخواهد گشت و مردم را به ادامه اعتراضات دعوت کرد. در 9 بهمن 1357 به فرمان بختیار فرودگاه مهرآباد بازگشایی شد.

در تاریخ 12 بهمن سال 1357 ابوالحسن بنی‌صدر پرواز چارتر هواپیمایی ایرفرانس را از پاریس به تهران کرایه کرد (که بنی صدر کرایه چارتر آنرا با چک بلامحل خودش پرداخته بود^[3]) و همراه با صادق قطب‌زاده و ابراهیم یزدی؛ خمینی را در پرواز همراهی کردند. و در ساعت 9 و 27 دقیقه و 30 ثانیه صبح 12 بهمن خمینی با پرواز هواپیمایی ایرفرانس در فرودگاه مهرآباد تهران به زمین نشست.^[4]

فرمانداری نظامی بر اثر فشار مردم راه‌پیمایی و تظاهرات را برای 3 روز آزاد اعلام کرد. خمینی در استقبال انبوه مردم به بهشت زهرا انتقال یافت و در آنجا به سخنرانی پرداخت.

سالگرد

همه ساله مصادف با این روز مراسمات ویژه‌ای در سراسر ایران با حضور مقامات کشوری و لشگری برگزار می‌گردد و زنگ انقلاب در مدارس نواخته شده و سوت کشتی‌ها، قطارها و ناقوس کلیساها در ساعت 9 صبح این روز به صدا درمی‌آید.

اما در سال 1390 نیروی هوایی ارتش در فرودگاه مهرآباد صحنه ورود و پیاده شدن آیت‌الله خمینی را با استفاده از ماکت مقوایی وی بازسازی کرد^[5] و این مراسم با ادای کامل تشریفات نظامی انجام گردید. همچنین حمیدرضا حاجی‌بابایی وزیر آموزش و پرورش و عده‌ای دیگر در مراسمی تحت عنوان گلبانگ انقلاب در مدرسه رفاه شرکت کردند که در این مراسم نیز ماکت مقوایی آیت‌الله خمینی دیده می‌شد.^[6]

استفاده از ماکت مقوایی در مراسم دهه فجر این سال باعث گردید عکس‌های منتشر شده از مراسمات مذکور مورد توجه ویژه رسانه‌های بین‌المللی و شبکه‌های اجتماعی از جمله فیس‌بوک قرار گیرد.^[7]